อาหารเสริมคืออะไร?

เสริมอาหารกับอาหารเสริมอย่างรู้คุณค่า
ศ.นพ.จอมจักร จันทรสกุล

ชีวิตของคนส่วนใหญ่ในปัจจุบันอาจไม่เอื้ออำนวยให้รับประทานอาหาร ตามหลักโภชนาการที่ดีได้ ไหนจะด้วยเงื่อนไขของเวลา หรือภาระหน้าที่ต่างๆ จึงรับประทานอาหารมื้อสำคัญๆ อย่างขอไปที บางครั้งถึงกับต้องลดหรือ งดอาหารบางมื้อไป บ่อยๆ ครั้งเข้าส่งผลให้ร่างกายได้รับสารอาหารไม่เพียงพอต่อความต้องการ ยิ่งไปกว่านั้นการใช้ชีวิตที่เร่งรีบ การทำงานที่มีการแข่งขันสูง ยังทำให้เกิดแรงกดดันจนเกิดภาวะเครียดหนัก ก็ยิ่งเร่งให้ร่างกายอ่อนเพลียมากขึ้นด้วย และถ้ามีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ร่วมด้วย ไม่ว่าจะเป็นสภาพแวดล้อมที่เต็มไปด้วยมลพิษ ฝุ่นควันจากท่อไอเสีย สารพิษจากยาฆ่าแมลง และวัตถุกันเสียที่ปนเปื้อนต่างๆ ก็ยิ่งทำให้สุขภาพของคุณเสื่อมโทรมก่อนเวลาอันควร

จากภาวะแวดล้อมดังที่กล่าวมาข้างต้น จึงทำให้อาหารเสริมเข้ามามีบทบาทและ มีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตของคนเราไปโดยปริยาย เพราะใครๆ ต่างต้องการมีสุขภาพแข็งแรง แต่อย่างไรก็ดีการซื้ออาหารเสริมมารับประทาน ควรเลือกเสริมให้ถูกชนิดและเหมาะสมกับอายุ สภาพร่างกาย สภาพแวดล้อมและการดำเนินชีวิต ฉะนั้นก่อนซื้ออาหารเสริมมารับประทานควรศึกษาข้อมูลให้ดี โดยเลือกอาหารเสริมที่มีการศึกษาวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่น่าเชื่อถือ ทางที่ดีควรปรึกษาแพทย์ นักโภชนาการ หรือเภสัชกร ก่อนอื่นควรทำความรู้จักว่า จริงๆ แล้วอาหารเสริมคืออะไร ใครบ้างที่ต้องการอาหารเสริม และอาหารเสริมจำเป็นต่อร่างกายเพียงใด

อาหารเสริมคืออะไร?
“อาหารเสริม” ก็คือผลิตภัณฑ์ที่ใช้รับประทานเพื่อเสริมการรับประทานอาหารหลัก ไม่ได้มีสรรพคุณในการรักษาอาการเจ็บไข้ได้ป่วย แต่มีจุดมุ่งหมายเพื่อป้องกันการเกิดโรคหรือ เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของร่างกายในคนที่มีสุขภาพปกติ โดยอาหารเสริมอาจอยู่ในรูปของเม็ด เกล็ด ผง แคปซูล ของเหลว หรือในลักษณะอื่นๆ ที่ใช้รับประทานได้โดยตรง

อาหารเสริมที่คนไทยเราคุ้นเคยกันดี ได้แก่ น้ำมันปลา ซึ่งประกอบด้วยกรดไขมันไม่อิ่มตัวที่จะช่วยลดไขมันในเลือดและ ป้องกันโรคหัวใจ กระเทียมอัดเม็ด ซึ่งมีสรรพคุณในการลดคอเลสเตอรอล พรุนสกัด ที่อุดมไปด้วยใยอาหารและสารต้านอนุมูลอิสระ ซุปไก่สกัด มีโปรตีนที่ถูกย่อยให้มีขนาดเล็กลงในรูปไดเป็บไทด์ เพื่อให้ร่างกายดูดซึมไปใช้ได้ทันที ซึ่งมีงานวิจัยว่าช่วยลดความเครียด คลายความอ่อนล้าของสมองและร่างกาย ช่วยเสริมสร้างให้มีสมาธิดีขึ้น กระตุ้นประสิทธิภาพการเผาผลาญอาหาร และเพิ่มความสามารถในการดูดซึมของธาตุเหล็ก เพราะถ้าขาดธาตุเหล็กนานๆ จะทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย ทำให้ความจำลดลง และนำไปสู่ภาวะโลหิตจางได้ในทีสุด

ใครบ้างที่ต้องการอาหารเสริม?
อาหารเสริมเหมาะกับคนทุกเพศทุกวัยที่ต้องการบำรุงร่างกายให้แข็งแรง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสตรีมีครรภ์ หรืออยู่ในระหว่างให้นมบุตร ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ผู้ป่วยหรือผู้มีโรคประจำตัวเรื้อรังบางชนิดที่จำเป็นต้องรับประทานยาบางกลุ่ม ที่มีผลในการลดการดูดซึมของสารอาหาร ผู้ที่มีปัญหาภาวะโลหิตจาง ผู้สูงอายุ รวมไปถึงเด็กที่กำลังอยู่ในวัยเจริญเติบโต เพราะกลุ่มบุคคลเหล่านี้ต้องการเสริมสารอาหาร ที่พิเศษกว่าคนที่อยู่ในภาวะปกติ

อย่างไรก็ตามโปรดระลึกไว้เสมอว่า อาหารเสริมไม่ใช่อาหารหลัก จึงไม่สามารถทดแทนอาหารหลักได้ แต่เป็นอาหารที่รับประทานเพื่อเสริมจากอาหารหลัก ที่ได้รับไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย ในการส่งเสริมสุขภาพให้แข็งแรง ฉะนั้นสิ่งสำคัญที่เราทุกคนควรปฏิบัติก็คือ รับประทานอาหารให้ครบมื้อครบ 5 หมู่ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ พักผ่อนให้เพียงพอ ทำจิตใจให้แจ่มใส รักษาสภาพแวดล้อมให้ดี ก็จะช่วยให้มีสุขภาพดีได้




อ้างอิง

1. Geissler, C., Boroumand – Naini, M., Harada, M., et al. (1996) “Chicken extract stimulates hemoglobin restoration in iron deficient rats”, Int J of Food Sci Nutr; 47 : 351-360

2. Geissler, C., Harada, M., Williams, A., et al. (1996) “Effects of chicken extract on iron status : animal and human studies”. The 5th International Symposium on Clinical Nutrition : Training Course in Clinical Nutrition. Bangkok: 1-10

3. Azhar, M.Z. and Syed, M. (2003) “Effect of Taking Chicken Essence on Stress and Cognition of Human Volunteers”, Mal J Nut; 9 (1) : 19-29.



ที่มาข้อมูล : คอลัมน์ห่วงใยสุขภาพ ขวัญเรือน ฉบับปักษ์หลัง ธ.ค.50